Scheiden Was Niet Genoeg: Hoe Mijn Ex-Man en Zijn Moeder Mijn Zoon Tegen Mij Keerden
‘Je denkt zeker dat je alles zomaar kunt veranderen, hè?’ De stem van Corrie galmt nog na in mijn hoofd. Ik sta in de keuken van het huis waar ik nu woon met Jeroen, mijn nieuwe partner. Mijn handen trillen als ik de koffiemok neerzet. Daan, mijn zoon van veertien, kijkt me niet aan. Zijn blik is koud, afstandelijk.
‘Daan, wil je alsjeblieft even met me praten?’ probeer ik voorzichtig. Hij haalt zijn schouders op en mompelt: ‘Ik moet huiswerk maken.’
Zo begint elke dag sinds de scheiding. Mark en ik waren twaalf jaar getrouwd. We woonden jarenlang bij zijn moeder in huis, omdat we na de crisis geen eigen plek konden vinden. Corrie was altijd aanwezig, altijd kritisch. ‘Zo vouw je geen handdoeken, Eva.’ ‘Je zou Daan gezonder moeten laten eten.’ ‘Mark werkt hard, jij moet hem ontlasten.’
Mark probeerde zich groot te houden, maar hij was net zo afhankelijk van haar als ik. Soms dacht ik dat hij haar meer vertrouwde dan mij. Onze ruzies begonnen klein – over geld, over opvoeding – maar werden steeds heftiger. Op een avond, na weer een woordenwisseling over Daan’s bedtijd, zei Mark: ‘Misschien moet jij maar eens nadenken of je hier nog wel thuishoort.’
Ik weet nog hoe ik die nacht wakker lag naast hem, zijn rug naar mij toe. Ik voelde me zo alleen. De volgende ochtend vroeg Corrie: ‘Wil je koffie?’ Haar blik was ijskoud. Ik wist dat het tijd was om te gaan.
De scheiding was een hel. Mark wilde dat Daan bij hem bleef wonen, samen met Corrie. ‘Hij heeft stabiliteit nodig,’ zei hij tegen de rechter. Maar ik vocht terug. Uiteindelijk kreeg ik co-ouderschap, al voelde het alsof ik elke dag opnieuw moest bewijzen dat ik een goede moeder was.
Toen ontmoette ik Jeroen. Hij was alles wat Mark niet was: warm, geduldig, luisterend. Daan leek hem in het begin aardig te vinden. Ze gingen samen vissen in de Vecht en bouwden een boomhut in het parkje achter ons huis in Utrecht Overvecht.
Maar toen begon het. Kleine opmerkingen van Daan: ‘Papa zegt dat Jeroen niet echt om me geeft.’ Of: ‘Oma zegt dat jij nooit tijd voor mij had toen ik klein was.’ Ik probeerde het te negeren, maar het vrat aan me.
Op een dag kwam Daan thuis met een nieuwe telefoon. ‘Van wie heb je die gekregen?’ vroeg ik verbaasd.
‘Van oma en papa,’ zei hij trots. ‘Ze zeggen dat ik altijd bereikbaar moet zijn als er iets is.’
Jeroen keek me bezorgd aan. ‘Dit is niet normaal, Eva. Ze proberen hem bij jou weg te trekken.’
Ik voelde me machteloos. Elke keer als Daan bij Mark en Corrie was geweest, kwam hij terug als een ander kind. Gesloten, kortaf, soms ronduit vijandig tegen Jeroen. Op een avond hoorde ik hem bellen op zijn kamer:
‘Nee oma, ik wil niet bij mama slapen… Ja, Jeroen is er weer… Nee, hij bemoeit zich niet met mij… Ja, ik zal het zeggen.’
Ik stond aan de andere kant van de deur en voelde de tranen branden. Was dit mijn zoon? Mijn kleine jongen die altijd tegen me aankroop als hij bang was?
De weken gingen voorbij en de spanning groeide. Op een dag kwam Daan thuis met een blauwe plek op zijn arm. ‘Wat is er gebeurd?’ vroeg ik bezorgd.
‘Niks,’ zei hij kortaf.
‘Daan, je kunt me alles vertellen.’
‘Laat me met rust!’ schreeuwde hij ineens. ‘Jij bent de reden dat alles kapot is! Papa zegt dat jij altijd alleen aan jezelf denkt!’
Het voelde alsof iemand een mes in mijn hart stak. Jeroen kwam naar beneden gerend toen hij het hoorde.
‘Daan, zo praat je niet tegen je moeder,’ zei hij streng.
‘Jij bent niet mijn vader! Je bent niemand!’ riep Daan terug.
Die avond zat ik huilend op de bank. Jeroen sloeg zijn arm om me heen.
‘Misschien moeten we hulp zoeken,’ fluisterde hij.
Ik belde de huisarts en werd doorverwezen naar een gezinscoach. De eerste sessie was ongemakkelijk. Daan zat met zijn armen over elkaar en keek naar buiten.
‘Daan,’ zei de coach zacht, ‘hoe voel jij je bij alles wat er gebeurt?’
‘Ik wil gewoon dat alles weer normaal is,’ fluisterde hij uiteindelijk.
De coach keek mij aan: ‘Eva, heb je het gevoel dat je gesteund wordt?’
Ik schudde mijn hoofd en voelde de tranen weer opkomen.
De gesprekken hielpen een beetje, maar elke keer als Daan terugkwam van Mark en Corrie leek alles weer opnieuw te beginnen. Ze bleven hem bellen, cadeaus geven, verhalen vertellen over hoe slecht ik was geweest voor Mark en hoe oneerlijk het allemaal was.
Op een dag stond Corrie ineens voor de deur.
‘Ik wil met je praten,’ zei ze zonder groeten.
Ik liet haar binnen, mijn hart bonkte in mijn keel.
‘Je maakt Daan kapot met jouw keuzes,’ begon ze meteen. ‘Hij hoort bij zijn familie, niet bij die vreemde man van jou.’
‘Corrie, dit is niet eerlijk,’ probeerde ik rustig te blijven. ‘Daan heeft recht op beide ouders.’
‘Jij hebt alles kapotgemaakt!’ schreeuwde ze ineens. ‘Mark is kapot van verdriet en jij denkt alleen aan jezelf!’
Ik voelde de woede opborrelen.
‘Misschien moet u eens naar uzelf kijken,’ beet ik haar toe. ‘U heeft altijd alles bepaald in dit gezin!’
Corrie stond op en liep zonder iets te zeggen weg.
Die avond kreeg ik een appje van Mark:
‘Daan blijft voorlopig bij mij tot jij je leven op orde hebt.’
Ik belde meteen terug maar kreeg alleen zijn voicemail.
De dagen daarna hoorde ik niets van Daan. Ik sliep nauwelijks, at nauwelijks. Jeroen probeerde me te troosten maar ik voelde me leeg.
Na een week stond Daan ineens voor de deur.
‘Mag ik binnenkomen?’ vroeg hij zachtjes.
Ik knikte en sloeg mijn armen om hem heen.
‘Het spijt me mam,’ fluisterde hij. ‘Ik weet niet meer wat waar is.’
We praatten uren die avond. Over Mark, over Corrie, over Jeroen en over mijzelf.
‘Ik wil gewoon dat iedereen ophoudt met vechten,’ zei Daan uiteindelijk.
Nu zijn we maanden verder. Het is nog steeds moeilijk – Mark en Corrie blijven proberen invloed uit te oefenen – maar Daan komt steeds vaker zelf naar mij toe als hij ergens mee zit.
Soms vraag ik me af: hoeveel schade kunnen volwassenen aanrichten door hun eigen pijn op hun kinderen af te reageren? En hoe vind je jezelf terug als alles wat je kende uit elkaar valt?
Misschien hebben jullie ook zulke verhalen meegemaakt? Hoe hebben jullie het opgelost? Ik ben benieuwd naar jullie ervaringen.